Glütensiz beslenme günümüzde çok zor gibi gözüken fakat doğru tarif ve malzemelerle rahatça yapılabilecek bir beslenme şeklidir.Buğday, bulgur, irmik, arpa, çavdar gibi besinlerde bulunan bitkisel bir proteindir. Yapışkan anlamına gelen “glue”dan adını alır ve hamura sakız kıvamını verir. Glüten olmadan hamur mayalanmaz, ekmek kabarmaz. Glüten, böyle anlatıldığında faydalı bir şey gibi görünse de aslında sindirimi çok zor bir protein tipidir. Bu nedenle pizza, poğaça, börek, ekmek gibi besinler tükettiğimizde uyku çöker ve enerjimiz düşer. Bunun nedeni ise mide ve barsakların zorlanıyor olmasıdır. Metabolizma, glütenli gıdayı sindirebilmek için büyük enerji harcar ve bize dönüşü uyku hali olur. Glütendeki sindirim sorunu, aynı zamanda kilo da aldırır.
Glütensiz beslenmeye geçiş…
Yukarıda saydığımız tüm bu etkiler, pek çok sağlık uzmanının ilgisini çekmiş ve glütensiz beslenme çağrısında bulunmuşlardır. Son yıllarda sık sık karşılaştığımız glütensiz beslenme akımı, Amerika’da başlamış ve tüm dünyayı sarmıştır. Buğday, karbonhidrat ve şekerin sessiz katillerimiz olduğunu söyleyen Amerikalı bilim adamları, depresyondan şizofreniye, kanserden astıma kadar pek çok hastalığın da kaynağının glüten olduğunu ileri sürüyor.
Glüten alerjisi: Çölyak
Tüm bu hastalıklardan uzak durmanın yanı sıra kimileri glüten alerjisi nedeniyle glütenli gıdalar tüketemiyor hatta glüten içeren ruj bile kullanamıyor. Genetik bir hastalık olan Çölyak (glüten alerjisi) glütenin ince barsakta sindirilememesiyle ortaya çıkıyor. Çölyak hastalığı olan insanlarda glüten, zamanla bardaktaki villusları yani minik çıkıntıları siliyor ve besin emilimini engelliyor. Bunun sonucunda ise deride yanma, kaşınma, renk değişikliği; mide bulantısı, anksiyete, demir eksikliği, halsizlik gibi semptomlar ortaya çıkıyor.
Glütensiz gıdalar nelerdir?
Pirinç ve pirinç unu (ya da onlarla hazırlanan gıdalar), mısır, soya, patates, et, tavuk, sebze-meyve, bal, pekmez, peynir, süt gibi gıdalar glüten içermez. Bu tip gıdalarda glütensiz kapsamına girecek şekilde yani max %20 glüten bulunur.
Eğer siz de çölyak hastası iseniz çiftçimiz Fatma Taylan’ın glütensiz tarhanasını mutlaka denemelisiniz.